ساز قیچک با شکلی که امروزه در گروه های موسیقی شهری ایران به کار می رود، پیشینه ای تقریباً 50 ساله دارد. نخستین بار در کارگاه ساخت سازهای سنتی وزارت فرهنگ و هنر ایران توسط ابراهیم قنبری مهر با الگو برداری از یک ساز بومی بلوچستان صورت گرفت. قیچک از خانواده سازهای زهی آرشه ای است. نوع بومی اش که در بلوچستان سرود Sorud خوانده می شود، معمولاً دوازده سیم دارد. شش سیم نقش واخوان دارند و شش سیم دیگر در خدمت ملودی نوازی قرار می گیرند. سرود ساز اختصاصی بلوچ هاست و از طریق ایشان به اقوام همجوار سرایت کرده است. این ساز در فرهنگ بلوچی هم به صورت تکنوازی و هم گروه نوازی با تنبورک و دهلک نواخته می شود.
اما الگوی شهری سرود که امروزه در موسیقی شهری ایران کاربرد دارد، فاقد سیم های واخوان است و مانند ویولون و کمانچه فقط چهار سیم دارد و همانند کمانچه کوک می شوند. در واقع قیچک مورد استفاده در موسیقی شهری، نوعی کمانچه است که فقط شکل کاسه اش متفاوت ساخته می شود. کاسه طنینی قیچک همانند تار دو بخش است که بر روی دهانه کاسه کوچک آن، قطعه ای پوست بره یا بز می کشند و خرک بر روی آن قرار می گیرد. دهانه کاسه بزرگ تر، هیچ پوششی ندارد و بیشترین حجم صدای ساز هم از آن بیرون می آید.
امروزه نمونه های بم تر این ساز در موسیقی گروه نوازی و ارکستری ایران بیشتر مورد توجه اند. ساخت قیچک آلتو و قیچک باس با الگو برداری از خانواده ویولون صورت گرفته است. محدوده صدا دهی آن ها نیز دقیقاً با نظایر خود مانند ویولون آلتو و ویلنسل برابر است. شیوه نواختن نمونه های آلتو و به ویژه قیچک باس نیز همانند نواختن ویلنسل است.
نمونه 1: نوازنده سرود و تنبورک
نمونه 2: نمای روبرو از قیچک
نمونه 3: نمای جانبی از قیچک
نمونه 4: قیچک باس و شیوه نواختن آن